André Houtepen over vier decennia RAW-werkgroepen

Al veertig jaar is André Houtepen een vertrouwd gezicht binnen de werkgroepen die de RAW-systematiek up-to-date houden. Niet voor niets is hij op 30 september een van de drie personen die als eerste de nieuwe Standaard RAW Bepalingen 2025 in ontvangst mag nemen tijdens het RAW-congres. Hij neemt ons mee in het belang van de werkgroepen en de rol die zij spelen bij het onderhouden van de RAW-systematiek.
De loopbaan van André Houtepen in de werkgroepen begon in 1986. Zijn eerste bijdrage leverde hij in een technische werkgroep over hoogovenslakken in de wegenbouw, herinnert hij zich nog. "Vanaf die tijd ben ik eigenlijk altijd wel doorlopend bij één of twee werkgroepen tegelijkertijd betrokken geweest, zowel onderzoekswerkgroepen als later ook regelgevingswerkgroepen."
Voor Houtepen is deelname aan deze werkgroepen meer dan alleen werk. "Ik vind het leuk, het vergroot mijn netwerk, en ik vind het belangrijk dat er standaardisatie is in het brede werkveld van de infrasector", legt hij uit. "Ik heb altijd bij mijn achtereenvolgende werkgevers bedongen dat ik kon deelnemen aan CROW-werkgroepen. Als je als wegenbouwer iets kunt betekenen voor Nederland, dat moet je dat zeker niet nalaten." In totaal heeft hij in ongeveer tien werkgroepen deelgenomen, die vaak jarenlang liepen, over thema's variërend van steenfunderingen tot Asfalt Impuls en kwaliteitsborging.
Het belang van standaardisatie
Volgens Houtepen is het belang van de RAW-contractsystematiek enorm, vooral voor gemeenten. Zelf is hij tegenwoordig werkzaam als adviseur wegenbouw bij de gemeente Rotterdam, na een eerdere lange carrière bij ingenieursbureaus als Tauw en Kiwa KOAC en bij de provincie Gelderland. "Bij gemeenten is steeds minder technische kennis", ziet hij. "Er is een leegloop geweest van technische expertise die richting aannemers is gegaan. Wil een gemeente nu bijvoorbeeld weten wat de eisen zijn voor de samenstelling van menggranulaat, dan slaan ze vaak de Standaard RAW Bepalingen erop na. Gemeenten grijpen hierop terug om te beoordelen of ze akkoord kunnen gaan met voorstellen van aannemers."
De kracht van de werkgroepen zit volgens Houtepen in de evenwichtige samenstelling. "Ze worden altijd paritair samengesteld, met opdrachtgevers en opdrachtnemers in de volle breedte: rijksoverheid, provincies, gemeenten, grote en kleine aannemers en ingenieursbureaus. Alle kennis die in Nederland op een bepaald gebied aanwezig is, komt samen in zo'n werkgroep."
Werkwijze en netwerk
Het proces binnen een werkgroep verloopt gestructureerd maar ook collegiaal. "De eerste bijeenkomst kijk je of alle geledingen vertegenwoordigd zijn en wordt er een voorzitter gekozen. Die rol heb ik zelf ook een aantal keer gehad en vind ik eigenlijk nog leuker dan regulier werkgroeplid. Als voorzitter heb je meer invloed op de richting die het opgaat."
Meningsverschillen in werkgroepen horen erbij, maar Houtepen heeft de sfeer altijd als prettig ervaren. "Je hebt soms 25 mensen met 25 meningen, maar het zijn altijd gezellige bijeenkomsten omdat iedereen hetzelfde doel heeft. Nare ervaringen heb ik nooit gehad in werkgroepen. Problemen en ervaringen worden altijd open besproken."
In de afgelopen vijf jaar ziet Houtepen belangrijke verschuivingen. "Steeds belangrijker wordt het aanbesteden op basis van prijs-kwaliteit in plaats van alleen de laagste prijs. Ook worden duurzaamheidsaspecten als Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) en de milieukostenindicator (MKI) steeds belangrijker. In de Standaard RAW Bepalingen 2020 staat eigenlijk nog niets over duurzaamheid. Die inhaalslag is in de afgelopen vijf jaar gemaakt. Ik heb net zes hoofdstukken gereviewd waarin nu ook duurzaamheidsbepalingen zijn opgenomen. Daar is behoefte aan in de markt."
Kwaliteit versus snelheid
Een uitdaging die Houtepen signaleert is de spanning tussen innovatie en betrouwbaarheid. Als wegenbouwspecialist noemt hij asfalt als voorbeeld. "Daarvan hebben we altijd gezegd: je moet op z'n minst vijf jaar ervaring met vijf verschillende projecten opdoen voordat je iets kunt zeggen over de kwaliteit. Als het vijf jaar goed gaat, gaat het daarna ook wel goed." Maar nu moet het sneller, ziet hij ook. "We hebben duurzaamheidsdoelen voor 2030 en moeten in 2050 CO2-neutraal zijn. RAW moet in die ontwikkeling meegaan."
Voor Houtepen persoonlijk heeft zijn jarenlange bijdrage aan werkgroepen grote meerwaarde opgeleverd. "Door al die werkgroepen heb ik een gigantisch netwerk in de wegenbouw opgebouwd. Dat geeft me in mijn dagelijkse werk een voorsprong. Ik weet niet alles, maar ik weet wel wie ik moet benaderen voor specifieke kennis. Als je mensen kent via een werkgroep, kun je gemakkelijk even checken of zij ook bepaalde ervaringen hebben. Dus ik heb hier al veertig jaar profijt van."
André Houtepen
RAW-congres
Het RAW-congres is op 30 september in het WICC Hotel in Wageningen. Benieuwd naar het volledige programma of direct aanmelden? Ga dan naar de congrespagina.