Helpdeskvraag: Mag een opdrachtgever meer uren toewijzen voor de post 'inzet werknemer' dan in de raamovereenkomst staat?

Een opdrachtgever meldt zich met een vraag bij de CROW-helpdesk. Hij wil een aannemer in deelopdrachten meer uren toewijzen voor 'inzet werknemer' dan het aantal uren dat in de RAW-raamovereenkomst is vastgelegd, en vraagt zich af of dat mag.

Timon: Goedemorgen, ik bel met een vraag over deelopdrachten in een raamovereenkomst. In een lopende raamovereenkomst zijn posten opgenomen voor de inzet van werknemers. Ik wil als opdrachtgever meer uren toewijzen op deze specifieke post dan het aantal uren dat in de raamovereenkomst is vastgelegd, maar de aannemer wil geen deelopdrachten meer uitvoeren waarin deze posten voorkomen. Hoe nu verder? 

Rob: Goedemorgen en dank voor je vraag. Waarom wil de aannemer geen uren voor deze post meer hebben in zijn deelopdrachten? 

Timon: Hij zegt dat de hoeveelheden die zijn opgegeven in een raamovereenkomst realistisch moeten zijn gezien wat hem te wachten staat in de contractperiode die we samen aangaan. Ook ziet hij deze uren als ondersteuning van de posten in deel 2.2. Hij verwijst daarbij naar voorschrift 3.3B uit de Gids Proportionaliteit en naar een artikel van een jurist. 

Rob: In voorschrift 3.3.B staat:  

Bij het hanteren van zogenoemde open postenbestekken, of RAW-raamovereenkomsten (zoals geschetst in een eerder kader bij deze paragraaf) is het noodzakelijk dat een reële inschatting wordt gemaakt van de omvang van de opdracht waarvoor een prijs wordt opgevraagd. De af te geven prijzen kunnen immers nadrukkelijk uiteenlopen afhankelijk van de uit te voeren hoeveelheid resultaatsverplichting. Wanneer de omvang van een bepaalde activiteit vooraf moeilijk is in te schatten, kan het proportioneel zijn voor de betreffende werkzaamheid niet één enkele bestekspost op te nemen, maar prijzen middels een staffelprijs op te vragen voor verschillende hoeveelheden, bijvoorbeeld van 0 tot 100 m2, van 100 tot 500 m2 etcetera. 

Rob: Op basis van de Gids Proportionaliteit en het artikel van de jurist kom ik tot één conclusie: je moet realistische hoeveelheden opgeven om aan de raming recht te doen. Deel je deze mening? 

Timon: Ja en nee. In het artikel van de jurist gaat het over een uitspraak van de Raad van Arbitrage die zegt dat juist de hoeveelheden in een raamovereenkomst fictief zijn en dat er geen rechten aan ontleend kunnen worden. Dit staat ook in hoofdstuk 01.21.01 van de Standaard RAW Bepalingen. Daar wordt ook beschreven dat hoeveelheden fictief zijn en zelfs geen deel uitmaken van de raamovereenkomst*. Maar volgens de Gids Proportionaliteit moet bij een raamovereenkomst een reële inschatting worden gemaakt van de omvang van de opdracht. Hierdoor zit ik nu in tweestrijd. 

Rob: Dat snap ik. De reden die de aannemer gaf, is dat de in de raamovereenkomst genoemde hoeveelheid uren opgemaakt zijn in de gegeven deelopdrachten. Stel dat we de aannemer zouden vragen hoe hij tegen de andere hoeveelheden aankijkt, bijvoorbeeld als in de raamovereenkomst staat dat hij 4000 ton asfalt in verschillende staffels moet aanbrengen en dat wordt 6000 ton. Zou hij daar ook bezwaar tegen maken? 

Timon: Dat weet ik niet, daar ga ik eens naar kijken. Want wellicht zijn er ook posten waarbij de hoeveelheden zijn overschreden en waar de aannemer geen punt van maakt. 

Rob: Juist, dus de vraag is eigenlijk waarom de aannemer bij de 'inzet werknemer'-posten nu zegt dat hij deze posten niet meer wil uitvoeren, terwijl hij bij de andere posten dit standpunt niet inneemt. De enige reden die ik kan bedenken is dat je als opdrachtgever te veel in de uren wil laten uitvoeren en niet met andere resultaatsbeschrijvingen. Klopt dat? 

Timon: Daar zeg je wat. Het klopt dat wij werkzaamheden die niet in deel 2.2 staan onder de uren willen laten uitvoeren.  

Rob: En daar ligt denk ik het echte punt van de aannemer. Er speelt eigenlijk een andere discussie dan het opgeven van realistische hoeveelheden. Je moet recht doen aan de raamovereenkomst. Dat er bij elke deelopdracht bijkomende werkzaamheden zijn die niet in een resultaatsverplichting zijn opgenomen in de raamovereenkomst, komt voor bij elk werk. Maar vaak zijn voor die werkzaamheden wel specifieke resultaatsverplichtingen beschikbaar in de catalogus.  Om de werkzaamheden dan allemaal in uren op te dragen is niet altijd de juiste wijze bij een raamovereenkomst. Je moet een gesprek aangaan over de bijkomende werkzaamheden. Je kunt daar op drie manieren mee omgaan. 

1. Posten toevoegen aan de deelopdracht, zowel vóór als tijdens de uitvoering. Dit proces is beschreven in de Standaard RAW Bepalingen in 01.21.06 en 01.21.08. 

2. Extra werkzaamheden in de uren ‘inzetten’ opnemen als de catalogus resultaatsbeschrijvingen niet in werkomschrijvingen voorziet. In dat geval is het belangrijk om goed overleg te voeren over wat de aannemer hiervoor moet doen. 

3. Een stelpost opnemen in een deelopdracht, mits je daarbij een duidelijke beschrijving geeft van waarvoor deze bedoeld is. Tip: vermeld in het bestek vóór de aanbesteding dat je stelposten zult gebruiken in deelopdrachten, en geef een beschrijving van de werkzaamheden waarop deze stelposten van toepassing zijn. Dit zorgt ervoor dat de aannemer weet wat hij kan verwachten qua stelposten. 

Timon: Dat zijn mooie oplossingen die aan beide partijen recht doen. Ik ga dit meenemen bij ons in de gemeente en met mijn collega’s doornemen. Ook ga ik even kijken hoe dit bij ons in het moederbestek is geregeld.  

Rob: Heb je verder nog vragen? 

Timon: Nee, ik ben tevreden zo. Bedankt.  

*Fictieve hoeveelheden geven echter wel een bepaalde weging mee aan posten in een raamovereenkomst. Hoe groter de hoeveelheid, des te zwaarder weegt de betreffende post mee in het bepalen van de laagste inschrijver. Uiteraard is de prijs per eenheid ook van belang daarin. 

De CROW-helpdesk beantwoordt dagelijks tientallen vragen op het gebied van RAW, UAV-GC en aanbesteden. Meer helpdeskvragen lezen? Bekijk ze hier. Zelf een vraag stellen? Dat kan via Vraag en antwoord op RAW.nl of door het invullen van het helpdeskformulier op CROW.nl (kies bij vakgebied voor RAW). Je kunt ook een e-mail sturen naar helpdesk@crow.nl.