Wat zijn de uitgangspunten van de RAW-systematiek?
Bij het opstellen van technische bepalingen en resultaatsbeschrijvingen in de RAW-systematiek voor bestekken in de grond-, water- en wegenbouwsector gelden de uitgangspunten:
- De UAV 2012;
- de gelijkwaardigheid van contractpartijen;
- een duidelijke afbakening van verantwoordelijkheden;
- duidelijke en eenduidige besteksinformatie;
- uitvoeringsvrijheid van de aannemer;
- kostenhomogene besteksposten;
- betaling naar productie.
Met gelijkwaardigheid van partijen wordt gedoeld op de contractuele gelijkwaardigheid van partijen in de bouw. Voor de afbakening van verantwoordelijkheden wordt de verdeling aangehouden zoals deze in de paragrafen 5 en 6 van de UAV 2012 is neergelegd. Dit houdt in dat de opdrachtgever in beginsel de verantwoordelijkheid draagt voor het ontwerp en wat daarmee in verband staat, terwijl de aannemer in principe verantwoordelijk is voor de uitvoering en wat daarmee samenhangt.
In een volgens de RAW-systematiek opgesteld bestek wordt de informatie verstrekt in de vorm van een staat met een nadere beschrijving en bijbehorende hoeveelheden (opgenomen in deel 2.2) en daarop afgestemde technische en administratieve bepalingen.
De genoemde ‘scheiding van verantwoordelijkheden’ betekent dat in een RAW-bestek de opdrachtgever het ‘wat’, ‘waar’, ‘waarvan’ en ‘onder welke voorwaarden’ zal omschrijven. De aannemer zal het ‘hoe’ en ‘waarmee’ invullen. Dit beginsel van de ‘vrijheid in de wijze van uitvoering’ heeft zijn grondslag in de UAV 2012. Voorbeelden daarvan zijn onder andere in paragraaf 6, leden 1, 3 en 4 te vinden.
In de praktijk zal het bovenstaande beginsel ‘vrijheid in wijze van uitvoering’ van de aannemer niet altijd gerealiseerd kunnen worden. Een uitvoeringswijze kan dan in het bestek voorgeschreven worden door de opdrachtgever. Dit is verantwoord als:
- een onevenredig groot risico voor één van de bouwpartners ontstaat;
- een kans op onherstelbare fouten optreedt;
- slechts één bepaalde uitvoeringswijze tot het gewenste resultaat zal leiden;
- belangen van derden geschaad zullen worden.
Resultaatsbeschrijvingen
Om het werk op uniforme wijze te kunnen omschrijven in deel 2.2 van het RAW-bestek zijn catalogi opgesteld met zogenaamde resultaatsbeschrijvingen. Dat wil zeggen: gestandaardiseerde werkbeschrijvingen. De resultaatsbeschrijvingen zijn gesorteerd naar werkcategorieën (Grondwerk, Verhardingen, Rioleringen, Groenvoorzieningen, enzovoort) in de catalogi terug te vinden. Deze catalogi worden periodiek onderhouden en aangevuld op basis van nieuwe ontwikkelingen. De in de catalogi opgenomen resultaatsbeschrijvingen voldoen aan de genoemde uitgangspunten. Zij moeten daarbij een beschrijving bevatten van:
- het gevraagde resultaat;
- de benodigde bouwstoffen;
- de te stellen kwaliteitseisen;
- de activiteiten met inachtneming van de vrijheid die de aannemer heeft in de wijze van uitvoering en de keuze van het in te zetten materieel.
Elke resultaatsbeschrijving bevat de kostenbeïnvloedende factoren voor het beschreven resultaat. Met behulp van resultaatsbeschrijvingen worden door de bestekschrijver besteksposten geformuleerd in deel 2.2, die kostenhomogeen en meetbaar zijn. Kostenhomogeen wil zeggen, dat de prijs per eenheid voor de gehele bij de bestekspost behorende hoeveelheid nagenoeg gelijk is. Een duidelijke, meetbare omschrijving in besteksposten vergemakkelijkt calculatie, uitvoering en bedrijfsvoering. Daarmee is de basis voor betaling van geleverde productie gelegd. Tevens is het mogelijk een koppeling te leggen naar de besteksadministratie en de verrekening van meer en minder werk op verrekenbare hoeveelheden.
Technische bepalingen
In aansluiting op de resultaatsbeschrijvingen worden in de technische bepalingen de randvoorwaarden gesteld waarbinnen het werk moet worden uitgevoerd (kwaliteitseisen aan het resultaat en/of de bouwstof, toegestane afwijkingen, enzovoort). De technische bepalingen en resultaatsbeschrijvingen vormen elkaars complement. Het spreekt voor zich dat deze bepalingen volledig en ondubbelzinnig moeten zijn alsmede juridisch verantwoord.
Bepalingen die algemeen te stellen zijn voor uit te voeren werken worden opgenomen in een bundel met standaardbepalingen: de ‘Standaard RAW Bepalingen’. De specifiek voor een werk geldende bepalingen worden opgenomen in (onder andere) deel 3 van het RAW-bestek. Deze bepalingen vullen de Standaard RAW Bepalingen aan of geven afwijkingen op deze Standaard aan.
De technische bepalingen worden ingedeeld in hoofdstukken, overeenkomend met de werkcategorieën van de RAW-systematiek en worden onderverdeeld in zeven vaste paragrafen (‘de zevendeling’). Deze paragrafen zorgen voor eenduidigheid en structuur in de regelgeving. De zeven vaste paragrafen zijn:
- Begrippen: een afbakening dan wel beschrijving van in het bestek gebruikte termen die niet eenduidig zijn;
- Eisen en uitvoering: randvoorwaarden die gesteld worden aan de uitvoering en kwaliteitseisen aan het verlangde resultaat;
- Informatie-overdracht: een beschrijving van de informatie, die opdrachtgever en aannemer elkaar ten minste behoren te verstrekken;
- Risicoverdeling en garanties: een nadere afbakening van verantwoordelijkheden tijdens (en in bepaalde gevallen aansluitend op) de uitvoering;
- Bijbehorende verplichtingen: een beschrijving van werkzaamheden die tot de verplichtingen van de aannemer behoren; deze werkzaamheden zijn van zodanige aard dat zij niet door middel van besteksposten verwoord worden, maar door middel van bepalingen;
- Bouwstoffen: kwaliteitseisen te stellen aan bouwstoffen, voor zover deze niet reeds zijn opgenomen in door NEN (het Nederlands Normalisatie-instituut) vastgestelde normbladen;
- Meet- en verrekenmethoden: wijze van meting en verrekening van resultaat, activiteiten en bouwstoffen.