‘Terug naar de Standaard’ was hét thema van de RAW-gebruikersmiddagen

Waardevolle middagen, laagdrempelig, goed om kennis te delen en met elkaar het gesprek aan gaan. 
 
Zomaar een greep uit de feedback die we hebben ontvangen op de RAW-gebruikersmiddagen op 20 mei, 22 mei en 5 juni 2025. Na drie jaar zijn deze gebruikersmiddagen echt een vast begrip en onderdeel geworden van de RAW-jaarkalender. Met dit jaar bijna 150 deelnemers. 
 
Met dank aan Marco Koster van de gemeente Amsterdam en Maaike van Tiel van Heijmans voor de gastvrijheid van de gastlocatie. De derde bijeenkomst was bij CROW in Ede. 

We willen af van uitzonderingen en afwijkingen 
Het thema van dit jaar was ‘Terug naar de Standaard’. Maar wat houdt dit in?  

Bij CROW zien we veel afwijkingen en uitzonderingen terug in de bestekken die wij controleren. Hiermee komt de gedragen RAW-systematiek in het geding en werken we niet meer volgens de afspraken die zowel opdrachtgever als aannemer houvast en zekerheid geven.  

Risico's  
Maar waarom wordt er afgeweken van een standaardsystematiek die al 52 jaar haar dienst heeft bewezen? Is de systematiek te ingewikkeld of gaat de RAW-kennis achteruit?  

Die vragen kwamen aan bod bij de verschillende verdiepingssessies gelinkt aan het betreffende thema. En dus kwamen de risico’s van het afwijken van de RAW-systematiek aan bod en is met elkaar onderzocht wat de redenen zijn dat er wordt afgeweken.  We hebben met praktijkvoorbeelden inzicht geboden in de meerwaarde van het vasthouden aan de standaard zoals die is opgenomen in de RAW-systematiek. 

Hoe komen we elk jaar aan de thema’s voor de RAW-gebruikersmiddagen?  
Door onder andere de RAW-helpdesk hebben we goed inzicht over welke onderwerpen of thema’s veel vragen binnenkomen. Maar ook de bestekscontroles zijn een bron van informatie en natuurlijk niet te vergeten de contacten die wij hebben met jullie als gebruikers. De link vanuit de dit jaar gekozen onderwerpen naar het thema ‘Terug naar de Standaard’ was dan ook snel gelegd. 

1. CROW-collega Herbert Gijssel heeft de deelnemers meegenomen in de ‘Veel gemaakte fouten in RAW-bestekken’. Daarbij is hij terug gaan kijken naar uitgangspunten van RAW en waarom we een standaardsystematiek wilden, wat de functie van een bestek is en waarom een goed bestek van nog groter belang is. Benieuwd naar meer? Bekijk dan de presentatie van Herbert.  
   Heb je naar aanleiding daarvan nog specifieke vragen? Neem dan gerust contact op met de helpdesk.  

1. Lars Birkholz, ook werkzaam bij CROW, is aan de slag gegaan met Raamovereenkomsten. Een onderwerp dat eigenlijk elk jaar wel terugkeert en waarover bij de helpdesk ook veel vragen blijven binnenkomen. Onlangs heeft Lars ook de cursus raamovereenkomsten helemaal vernieuwd om zo nog beter aan te sluiten bij de vraagstukken en dagelijkse praktijk van de deelnemers. Tijdens deze middagen is Lars ingegaan op de fictieve hoeveelheden en ook hoe je strategisch inschrijven aan de hand van fictieve hoeveelheden kunt voorkomen. Maar ook hoe je op de juiste wijze een deelopdracht verstrekt, je goed omgaat met verrekeningen en natuurlijk kwam de Gids Proportionaliteit ook aan bod. De praktijk blijkt dus vaak weerbarstiger, ook al hebben we zo veel goed ingeregeld.  
   Raamovereenkomsten blijven een uitdaging, waar we vanuit RAW natuurlijk graag bij helpen. 
   Bekijk hier de presentatie van Lars. Heb je nog specifieke vragen? Neem dan vooral contact op met de helpdesk. 

2. Joost Haest en Jelle Zeelenberg van Severijn Hulshof advocaten waren dit jaar onze gastsprekers. Zij weten alles op het gebied van het bouw- en aanbestedingsrecht. Aan de hand van praktijkvoorbeelden nemen zij de deelnemers mee in de ervaringen die zij dagelijks hebben als het gaat om inschrijvingen, aanbestedingen, uitvoeringskosten, kosten homogeniteit en zo nog een scala aan onderwerpen.  
   In de presentatie geven Joost en Jelle ook duidelijk aan dat ‘Terug naar de Standaard’ eigenlijk inhoudt: Terug naar de RAW-Handleiding.  
   Bekijk vooral de presentatie, deze bevat veel praktijkvoorbeelden om van te leren. 

3. Dan tot slot de Indexeringsregeling, niet te verwarren met de Risicoregeling! CROW-collega Jacques Teunissen begint met de uitleg van het doel van de indexeringsregeling: ‘Het beperken van het risico voor opdrachtgever en aannemer als gevolg van wijzigingen van kosten. ​Dit door vooraf nieuwe prijzen vast te stellen op basis van geconstateerde verschillen in de achterliggende periode’. 
   Daarna duikt Jacques de diepte in en geeft uitleg aan de hand van verschillende praktijkvoorbeelden. In zijn laatste sheet geeft hij duidelijk aan wat je altijd in je raamovereenkomst moet opnemen als het gaat om het indexeren. 
   Bekijk deze sheet dus vooral als je daarover meer wilt weten. Daarnaast hebben we een animatie gemaakt waarin heel duidelijk het verschil tussen de risico- en indexeringsregeling is uitgelegd. Bekijk deze vooral ook nog eens.  

Presentaties 
De presentaties van de RAW-gebruikersmiddagen kun je hier downloaden. 
Heb je naar aanleiding hiervan nog vragen? Stel deze gerust aan de RAW helpdesk. 

Thema’s en gastlocatie RAW-gebruikersmiddagen 2026 
Heb jij al een wens of behoefte voor een inhoudelijk thema voor de RAW-gebruikersmiddagen van 2026? Laat dit ons dan vooral weten door een mail te sturen aan Barbara.hasselaar@crow.nl 

Of wil jouw organisatie volgend jaar als gastlocatie de deelnemers ontvangen? Dan kun je dit ook mailen aan Barbara.Hasselaar@crow.nl 

Bedankt 
Via deze weg dank aan de sprekers, Herbert, Lars, Jelle, Joost en Jacques en aan iedereen die aanwezig was en ook zelf kennis en ervaringen heeft gedeeld tijdens deze middagen! Hopelijk zien we elkaar 30 september op het RAW-congres! Aanmelden daarvoor kan nog.